بهترین کتاب‌هایی که معلمان باید بخوانند
شغل معلمی، آسان نیست. در کنار همۀ مزایای شغل معلمی، این کار به دانش، مهارت و ازخودگذشتگی زیادی نیاز دارد. اگر معلم هستید حتما در مسیر شغلیتان، به این حقیقت پی برده‌اید که آنچه در دانشگاه فرهنگیان می‌آموزید، برای گرفتن بهترین نتیجه‌ها- از جمله موفقیت شغلی، تولید محتوای آموزشی، موفقیت دانش‌آموزان، مدیریت کلاس، افزایش خلاقیتِ شما به عنوان معلم و …- کافی نیستند. خبر خوب اینکه منابع و کتاب‌های مفید زیادی برای معلم‌ها و دانشجو معلم‌ها وجود دارند که با خواندن آنها می‌توانید دانش و مهارت خود را در تعامل صحیح با شاگردان، مدیریت کلاس، تولید محتوای آموزشی و … افزایش دهید. بنابراین در سایت “ما معلمیم” تصمیم گرفتیم تا بهترین کتاب‌هایی که معلمان باید بخوانند را در حوزه‌های مختلف به شما معرفی کنیم.
در قسمت اول این مقاله، با معرفی 7 تا از بهترین کتاب‌هایی که یک معلم باید بخواند، همراه شما خواهیم بود.
1. تئوری انتخاب
نویسنده: دکتر ویلیام گلسر
تعداد صفحات: 608 صفحه
کتاب تئوری انتخاب، مشخصا برای معلم‌ها نوشته نشده ولی خواندن آن به طور ویژه به همۀ معلم‌هایی که دغدغۀ داشتن روابطی سالم و مثبت با دانش‌اموزانشان دارند؛ توصیه می‌شود. بر اساس تئوری انتخاب ریشۀ تمام رفتارهای ما در درون خودمان قرار دارد و عوامل بیرونی تاثیر بسیار ناچیزی روی انتخاب‌های ما دارند. هدف هر یک از رفتارهای ما برآورده کردن یکی از پنج نیاز اساسیمان است که عبارتند از بقا، آزادی، لذت، پیشرفت و احساس تعلق یا همان عشق.
با مطالعۀ عمیق این کتاب و به کارگیری تمرین‌های آن یاد می‌گیرید که چطور زندگی سالم‌تری داشته باشید، چطور با اطرافیانتان بهتر کنار بیایید، کنترل بیشتری روی روابط خود داشته باشید و اگر معلم هستید چطور روابط سالم و اثربخشی با دانش‌اموزانتان ایجاد کنید.
قسمت هایی از کتاب تئوری انتخاب:
“معلم راهبر به جاي اينكه از خود بپرسد چه چيزي بايد تدريس شود، از خود مي پرسد چه چيزي ارزش يادگيري دارد. اين باعث مي شود كانون توجه او از تدریس به یادگیری تغيير كند. معلمان راهبر پنج سؤال كليدي براي خود طرح مي کنند
- از دانش آموزان مي‌خواهم چه چيزي بياموزند؟
- چرا اين موضوع ارزش يادگيري دارد؟
- كدام فعاليت هاي يادگيري مؤثري به دانش‌آموزانم كمك مي‌كنند تا اين مطالب را خوب ياد بگيرند؟
- آيا مي‌توانم برايشان توضيح دهم يادگيري اين مطالب به ارضاي يكي يا بيش تر از يكي از نيازهاي اساسي آن ها كمك مي كند؟
- آيا مي‌توانم از نوعي ارزيابي شخصي (خودسنجي) استفاده كنم كه باعث شود دانش‌آموزان نسبت به كاري كه انجام می‌دهند احساس مالكيت بيشتري كنند؟”
“معلمي كردن و آموزش دادن، يادگيري دوجانبه است پس كاملاً طبيعي است كه معلمان در فرايند كار خود رضايت و خشنودي را دو برابر تجربه كنند و به همين نسبت، ناكامي و ناخشنودي را نيز دو برابرِ افراد عادي تجربه نمايند. هدف از به كارگيري تئوري انتخاب در كلاس درس، كمك به معلمان براي داشتن و تجربه كردن لحظات لذت و رضايت بيشتر و استرس و ناكامي كمتر است، اگر معلم بتواند زمان و مقدار ناكامي و احساسات منفي دانش آموزان را كاهش دهد، احساسات دردناك و رنج آور خودش نيز كاهش مي‌يابد. اين كتاب به شما مي آموزد كه اگر معلمان امكان رسيدن دانش آموزان به نيازهاي حقيقيشان (ايجاد شرايط منصفانه براي ارضاي مسئولانه نيازهاي اساسيشان) را فراهم سازند، خود نيز به خواسته اصليشان خواهند رسيد.”
2. سوپ جوجه برای روح معلم
نویسنده: جک کنفیلد
تعداد صفحات: 428 صفحه
کتاب “سوپ جوجه برای روح معلم”، که جزو پرفروش‌ترین کتاب‌های نیویورک تایمز است در سال 2002 منتشر شد و نوشته‌ی جک کنفیلد است.
جک کنفیلد یک معلّم ساده در یکی از دبیرستان‌های پایین شهر بود. وقتی جک بی‌انگیزگی شاگردانش را نسبت به آموختن و یادگیری مشاهده کرد تصمیم گرفت کاری کند تا این انگیزه را به آنها برگرداند. در نتیجه به دنبال اصول موفقیت رفت و شروع به سخنرانی برای شاگردانش کرد تا اینکه نتیجه‌ی تلاش‌هایش را در نمرات آنها مشاهده کرد و نهایتا خودش هم تبدیل به یک سخنران انگیزشی شد.
کتاب سوپ جوجه برای روح معلم، کتابی عمیقا تاثیرگذار به همراه نکات ارزشمند و بسیار کاربردی، از جمله کتاب‌هایی است که مطالعه‌ی آن برای همه‌ی معلم‌ها و دانش‌آموزان ضروری است. این کتاب شامل 101 داستان کوتاه از معلم‌های بزرگ و الهام‌بخش و همچنین دانش‌آموزانی است که تحت تأثیر یکی از معلمان خود، اتفاقی بی‌نظیر را در زندگی خود تجربه کرده‌اند.
در این کتاب -که به کمک تعدادی از معلم‌ها، مشاورین آموزشی، مدیران و دانش‌آموزان سابق نوشته شده است- به داستان‌های واقعی و الهام‌بخشی در مورد اهمیت تشویق، قدرت عشق، ریسک پذیری در کلاس، نیاز به وجود مربی برای معلمان و … اشاره شده است.
قسمت هایی از کتاب سوپ جوجه برای روح معلم:
“یکی از نشانه‌های یک معلم بسیار خوب، توانایی هدایت دانش‌آموزان به جاهای جدیدی است که حتی خود معلم هرگز در آنها حضور نداشته است.”
“من با حیرت روی صندلی خودم نشسته بودم. او نمی‌دانست که من چطور آن کار را انجام دادم ولی به خاطر تغییری که در پسرش ایجاد شده بود از من تشکر می‌کرد. خودم هم نمی‌دانستم چطور این کار را کردم ولی اظهارات آقای واگنر به من این اعتماد به نفس را داد تا با بقیه شاگردان کلاس هم به همین صورت رفتار کنم.”
“او به من آموخت که هیچ مانعی در زندگی، آنقدر بزرگ نیست که نشود بر آن غلبه کرد. فقط باید به تلاش ادامه داد و در هر مرحله، یک قدم به پیش رفت.”
“شاگردان ما بسیار با اهمیت‌تر از مطالبی هستند که برایشان تدریس می‌کنیم.”
3. معلمان موفق متفاوت عمل می‌کنند
نویسنده: تاد ویتکر
تعداد صفحات: 153 صفحه
کتاب “معلمان موفق متفاوت عمل می‌کنند” نوشته دکتر تاد ویتکر، استاد دانشگاه در زمینۀ رهبری آموزشی است. تاد که در ابتدا معلم ریاضی، مربی بسکتبال و مدیر دبیرستان بوده، ادامه‌ی زندگی خود را وقف تحقیق و مطالعه در مورد معلمان و مدیران مؤثر کرده است.
کتاب “معلمان موفق متفاوت عمل می‌کنند” به بررسی اعتقادات، دیدگاه‌ها و رفتارهای موفق‌ترین معلم‌ها و تفاوت آنها با رفتار سایر معلم‌ها می‌پردازد. این کتاب شامل 17 اصل بسیار با اهمیت و کاربردی است که به راحتی می‌توانید این اصول در کلاس درستان پیاده‌سازی کنید.
از جمله این اصول می‌توان به مدیریت موفقیت‌امیز کلاس، عکس‌العمل معلمان موفق در مقابل رفتارهای نادرست دانش‌آموزان، تدریس اثربخش، برقراری ارتباطات مناسب و درست با دانش‌آموزان و دانشجویان اشاره کرد.
قسمت‌هایی از کتاب معلمان موفق متفاوت عمل می‌کنند:
“به عنوان معلم باید بدانیم که اصل احترام به دانش‌آموزان، بدون توجه به اینکه آنها چگونه رفتار می‌کنند، بسیار مهم است. این کار را به خاطر دانش‌آموزان انجام می‌دهیم؛ در غیر این صورت کلاس درس ما بستری مناسب برای رشد و پیشرفت آنها نخواهد بود. در عین حال باید به اولیا نیز بدون توجه به نوع رفتار آنها احترام بگذاریم؛ وگرنه قادر به تعامل و جلب همکاری موثر اولیا، برای کمک به فرزندشان نخواهیم بود. دلیل موجه دیگر برای احترام به دانش‌آموزان و خانواده‌شان، شأن خودمان است.”
” این افراد هستند که کیفیت یک مدرسه را تعیین می کنند، نه برنامه‌های آن.”
” معلمان بزرگ انتظارات واضحی را در آغاز سال مطرح می‌کنند و در طول سال به طور مداوم آنها را پیگیری می‌کنند”
” معلمان بزرگ انتظارات بالایی از دانش‌آموزان خود دارند، اما انتظارات بالاتری نیز از خود دارند.”
4. مدرسۀ کیفی
نویسنده: دکتر ویلیام گلسر
تعداد صفحات: 272
کتاب مدرسه کِیفی، نوشته‌ی دکتر گلسر است. دکتر گلسر یکی از مشهورترین روانپزشکان در جهان است که هزاران مشاور را تربیت کرده و کتاب‌های تاثیرگذاری زیادی را در حوزۀ روانشناسی نوشته است.
کتاب مدرسۀ کیفی که در سال 1990 منتشر شد، کتابی بسیار کاربردی و اثرگذار است که مطالعه‌ی آن به همه معلمان و مدرسان و مدیران مدارس توصیه می‌شود.
دکتر گلسر در این کتاب به انتفاد از روش‌های کهنه و سنتی از سوی معلمان و مدیران در مدارس می‌پردازد و روش‌های جدیدی را پیشنهاد می‌کند که تغییرات عمیفی و اساسی در مدارس ایجاد می‌کند و مدرسه را به معنای واقعی کلمه، به خانه‌ی دوم دانش آموزان تبدیل کند. روشهایی که مدرسه را به محیط آموزشی شاد و پویا تبدیل می‌کند که در آن معلمان و دانش‌آموزان با هم رابطۀ رضایتمندانه‌ای دارند و هر دو از انجام وظایفشان لذت میبرند و احساس ارزشمندی می‌کنند.
سرفصلهای کتاب:
- آموزش کیفی تنها راه حل مشکلات ما در مدارس
- آموزش موثر شاید سخت‌ترین شغل جهان باشد
- از مدیرکل تا معلم نیازمند مدیریت راهبرانه بدون زور و اجبار هستیم
- تئوری انتخاب و انگیزش
- دنیای مطلوب
- ما چگونه رفتار می‌کنیم
- تکلیف کیفی
- نمره و دیگر اصول اولیه یک مدرسۀ کیفی
- ایجاد محیط کار دوستانه
- برخورد با مشکلات انضباطی
- ایجاد مدرسه کیفی
قسمت‌هایی از کتاب مدرسۀ کیفی:
“آموزش دادن در بهترین شرایط نیز کار دشواری است ولی نادیده گرفتن نیازهای دانش‌آموزان یا معلمان، این شغلِ ذاتاً دشوار را به شغلی غیرممکن تبدیل می‌کند. هر روش آموزش‌دهی که نیازهای دانش‌آموزان و معلمان را نادیده بگیرد، به شکست خواهد انجامید.”
“در یک مدرسۀ کیفی، نمرۀ بد وجود ندارد. مقاومت در برابر حذف نمرۀ بد، مهم‌ترین مانع در جهت ایجاد مدارس کیفی است. معلمان، مسئولین مدرسه، والدین و سیاستمداران خواهند گفت که این کار مانند این است که در وسط میدان جنگ از سربازان بخواهیم سلاح‌های خود را زمین بگذارند.”
“اصولاً مدیران و معلمان رئیس معایب به زیردستان خود می‌گویند من می دانم چه چیزی برای شما خوب است و از این رو حاضرم تمام توان خود را به کار گیرند تا شما را به انجام کاری مجبور کنم که فکر می‌کنم به نفع شماست بدون آنکه به نیازهای آنها توجه کند در حالی که ممکن است برخی افراد نیازهای قوی و شدیدتری داشته باشند؛ مثلاً برخی افراد ممکن است که عشق و احساس تعلق و قدرت بیشتری نسبت به دیگران بخواهند.”
5. ته کلاس، ردیف آخر، صندلی آخر
نویسنده: لوییس سکر
تعداد صفحات: 259
نویسندۀ کتاب «تهِ کلاس، ردیِ آخر، صندلیِ آخر» -که برندۀ نوزده جایزۀ بین‌المللی شده- لوییس سکر است. لوییس سکر در دوران تحصیلش در یک دبستان تدریس می‌کرده و علاوه بر نویسندگی، تجربه تدریس و معلّمی نیز دارد.
برخلاف کتاب‌هایی که در قسمت‌های قبلی معرفی شد، این کتاب یک رمان است؛ رمانی جذاب و طنزآمیز در مورد یک دانش‌آموز بیش‌فعال که به احتمال زیاد همه ما با بخش‌های زیادی از این کتاب همذات‌پنداری خواهیم کرد. خواندن این کتاب به معلم‌ها کمک می‌کند تا در مورد احساسات کودکان و نوجوانان شناخت بیشتری به دست بیاورند و نحوۀ کنار آمدن با آنها را یاد بگیرند.
این کتاب به اهمیت اعتماد به بنفس در کودکان و تاثیر معلمان و مشاوران مدرسه در ایجاد این اعتماد بنفس اشاره می‌کند. کتاب “ته کلاس، ردیف آخر، صندلی آخر” کتابی است که معلمان نه تنها باید آن را بخوانند، بلکه باید آن را به شاگردانشان نیز توصیه کنند.
قسمت‌هایی از کتاب ته کلاس، ردیف آخر، صندلی آخر:
“این بردلی چاکرز است. او بزرگترین بچۀ کلاس پنجم است، دروغ‌های عظیم می‌گوید، با دختران دعوا می‌کند، و معلمان می‌گویند که دارای مشکلات جدی رفتاری است. هیچ کس به جز کارلا، مشاور جدید مدرسه او را دوست ندارد. کارلا می داند که بردلی، تنها در صورتی می‌تواند تغییر کند که نترسد و از تلاش خودداری نکند. اما وقتی احساس می‌کنید منفورترین کودک در کل مدرسه هستید، باور داشتن به خودتان می‌تواند سخت‌ترین کار در جهان باشد.”
6. مدرس مرجع
نویسنده: ژان بقوسیان
تعداد صفحات: 184 صفحه
کمتر مدرسی پیدا می‌شود که ژان بقوسیان، کارآفرین، مدرس و بنیانگذار وب‌سایت مدیر سبز را نشناسد. ژان سال‌های زیادی از عمر خود را صرف تحقیق، تحصیل و تدریس کرده است. کتاب مدرس مرجع، با متنی بسیار ساده و شیوا و اثربخش، تنها یکی از کتاب‌هایی است که توسط ژان بقوسیان نوشته شده است و هدف آن آموزش مطالب مفید و کاربردی به معلمان، مدرسان و هر کسی است که کار او به نحوی با حوزه آموزش مرتبط است. به کارگیری اصول و تکنیک‌های این کتاب به شما کمک می‌کند تا افراد بیشتری را تحت آموزش‌های خود قرار دهید، به عنوان یک معلم یا مدرس به موفقیت‌های بیشتری دست پیدا کنید و رسالت خود را در زمینۀ آموزش به شکلی بهتر ایفا کنید.
سرفصلهای کتاب:
- پشت پرده صنعت آموزش
- محصولات یک مدرس مرجع
- ساخت آموزش‌هایی در رده جهانی
- نوشتن کتاب در 30 روز
- بازآفرینی اطلاعات
- روش بازاریابی مدرس مرجع
- شخصیت مدرس مرجع
- ایجاد تحول در زندگی دیگران
قسمت‌هایی از کتاب مدرس مرجع:
” در هر حوزه‌ای مدرسانی وجود دارند که خیلی موفق‌تر از دیگران هستند. مدرس مرجع کسی است که در حوزه فعالیت خودش مطرح‌ترین و بهترین است. چگونه می‌توانید تشخیص دهید که مدرس مرجع هستید یا خیر؟ اگر مدرس مرجع باشید اغلب مدرس‌های دیگر، برای به روز نگه داشتن خودشان سعی می‌کنند از اطلاعات شما استفاده کنند.”
“مدرس مرجع فردی است که هزاران و گاهی میلیون‌ها هوادار و طرفدار دارد اگر مدرس مرجع شوید می‌توانم این خبر خوب را به شما بدهم که دیگر نگرانی مالی نخواهید داشت. محصولی که در سایت‌تان منتشر می‌کنید، یا هر کتابی که می‌نویسید و هر محتوایی که تولید می‌کنید پرفروش خواهد بود. گاهی هواداران شما همین که متوجه شوند که کتاب جدیدی را منتشر کرده‌اید بلافاصله آن را خریداری خواهند کرد و حتی لازم نیست آنها را قانع کنید که کتاب‌تان خوب و مفید است.”
“منظور من تولید محتوا در قالب متن، صوت و ویدیو است. با توجه به تجربه طولانی من در این صنعت کافی است ۱۰ محصول کلیدی داشته باشید تا خیلی سریع طیف وسیعی از مخاطبان خود را جذب کنید. این ۱۰ محصول عبارت‌اند از: کتاب الکترونیکی، کتاب چاپی، مقاله، ویدیو، صوت، وبینار، دوره آنلاین، کارگاه، همایش و مشاوره. البته سه محصول آخر خدمت هستند چون خودتان باید حضور داشته باشید و آن را ارائه دهید. توجه کنید که هرکدام از این محصولات برای گروه خاصی از مخاطبان جذاب هستند و با حذف آن، بخشی از مخاطبان خود را از دست می‌دهید.”
جمع بندی نهایی:
اگر دانشجو معلم یا یک معلم تازه‌کار هستید، و یا اگر معلم‌های آینده را برای ورود به بازار کار آموزش می‌دهید، این کتابها، که جزو بهترین کتابها برای معلم‌ها هستند به شما کمک می‌کنند تا از تدریس و آموزش بیشتر لذت ببرید و رسالت خود را برای پرورش نسل آینده، به شیوه‌ای بهتر به انجام برسانید. با قسمت‌های بعدی این مقاله نیز همراه ما باشید.
دیدگاهتان را بنویسید